Co to jest rak piersi?

Rak piersi, zwany także rakiem sutka i rakiem gruczołu sutkowego, to nowotwór złośliwy pochodzenia nabłonkowego gruczołu sutkowego. Jest to najczęstszy nowotwór złośliwy u kobiet (stanowi ok 20% zachorowań na nowotwory złośliwe). Największa zachorowalność występuje u kobiet w wielu 55-65 lat. Rak sutka może pojawiać się także u mężczyzn, jednak zdarza się to rzadko.

Jakie są przyczyny raka piersi?

Opisywane jest wiele czynników, które zwiększają ryzyko powstania raka piersi. Do najważniejszych czynników ryzyka zalicza się płeć (znacznie większa częstość występowania nowotworu u kobiet) oraz wiek – najwięcej zachorowań odnotowanych zostaje pomiędzy 50. a 70. rokiem życia. Kolejnym istotnym czynnikiem są czynniki genetyczne (rak piersi uwarunkowany genetycznie stanowi około 10% raków sutka). Najczęściej są to mutacje genów BRCA1, BRCA2. Ryzyko rozwoju nowotworu wzrasta, gdy wspomniane mutacje występują u matki i siostry. Przy obecności mutacji ryzyka zachorowania na raka piersi w ciągu życia wynosi 80-85%.

Czynniki hormonalne takie jak późniejsza miesiączka, wcześniejsza menopauza, czy młodszy wiek zajścia i donoszenia pierwszej ciąży, mogą działać protekcyjnie. Z kolei długie stosowanie hormonalnych środków antykoncepcyjnych (powyżej 8-10 lat), może zwiększać ryzyko wystąpienia raka piersi. Coraz popularniejsza hormonoterapia zastępcza w okresie okołomenopauzalnym także zwiększa ryzyko zachorowania na raka sutka. Trzeba mieć jednak na uwadze, że u większości kobiet (nawet 75%) nie występują żadne znane czynniki ryzyka i nie można jednoznacznie stwierdzić, co jest przyczyną powstałej zmiany nowotworowej.

Jakie objawy daje rak piersi?

U większości kobiet w pierwszej kolejności zauważalna jest zmiana w postaci guza w obrębie gruczołu piersiowego. Jest to zmiana o konsystencji stałej, nieprzemieszczająca się i nieprowokująca bólu. Można zauważyć zmianę wielkości lub kształtu piersi. Do częstszych objawów zalicza się również, wyciągniecie brodawki, zmiany skórne wokół brodawki lub wyciek płynu z brodawki (zwłaszcza krwisty).

Powiększenie węzłów chłonnym w dole pachowym jest czynnikiem złym prognostycznie, świadczącym zazwyczaj o większym stopniu zaawansowania nowotworu. Innym objawem wskazującym na etap rozwoju nowotworu, jest tzw. objaw skórki pomarańczowej – obrzęk i zaczerwienienie skóry całej piersi z widocznymi drobnymi dołeczkami. Dlatego też bardzo ważna jest profilaktyka, polegająca w pierwszej kolejności na umiejętnym samobadaniu piersi, a następnie na wykonywaniu cyklicznych badań mammograficznych.

Jak rozpoznaję się raka piersi?

Rozpoznanie stawia lekarz za pomocą badań dodatkowych, które zleca przy podejrzeniu wystąpienia nowotworu (charakterystyczne objawy, dodatni wywiad rodzinny w kierunku raka piersi). Największe znaczenie ma USG piersi i mammografia. Następnie wykonuje się biopsję cienko- lub gruboigłową. W przypadku oceny zaawansowania nowotworu wykonuje się prześwietlenie płuc i USG jamy brzusznej. Zaleca się także wykonanie tomografii komputerowej lub rezonansu magnetycznego do dokładniejszej oceny.

Jak leczy się raka piersi?

Podstawową metodą leczenia raka piersi jest zabieg operacyjny. Zakres zabiegu i technikę dobiera się indywidualnie do każdego pacjenta. Najczęściej wykonuje się zabieg radykalnej amputacji piersi sposobem Patey’a, który polega na całkowitym usunięciu gruczołu piersiowego wraz z węzłami chłonnymi pachowymi.

W określonych przypadkach można zastosować leczenie oszczędzające BTC (Breast Conserving Treatment), które polega na wycięciu samego guza nowotworowego w granicach tkanki zdrowej (minimalny margines wyciętej zmiany wynosi 1 cm) oraz regionalnych węzłów chłonnych pachowych. Umożliwia to pozostawienia gruczołu piersiowego, co daje lepszy efekt kosmetyczny. Niestety nie u wszystkich pacjentek można wykorzystać tę metodę ze względu na większy stopień zaawansowania nowotworu. Poza leczeniem chirurgicznym wykorzystuje się dodatkowo radioterapię uzupełniającą – poddawane są jej wszystkie chore po zabiegach oszczędzających i po całkowitej mastektomii w przypadku stwierdzenia zajęcia węzłów chłonnych pachowych. Leczenie chemioterapią wykorzystuje się w zaawansowanych przypadkach raka piersi, gdy guz nowotworowy rośnie bardzo szybko i gdy pojawiają się przerzuty odległe.

Prof. Mituś, świadczący konsultacje w naszym Centrum Chirurgii – uznany w Polsce ekspert w leczeniu guzów piersi, jest najlepszym przykładem idealnego połączenia wiedzy, doświadczenia i perfekcyjnej techniki chirurgicznej.

Źródła:

Bray F, Ferlay J, Soerjomataram I, Siegel RL, Torre LA, Jemal A. Global cancer statistics 2018: GLOBOCAN estimates of incidence and mortality worldwide for 36 cancers in 185 countries. CA Cancer J Clin. 2018 Nov. 68 (6):394-424.

Kelsey JL, Bernstein L. Epidemiology and prevention of breast cancer. Annu Rev Public Health. 1996. 17:47-67.