Czym jest mięsak tkanek miękkich?

Mięsak tkanek miękkich to nowotwory złośliwe, które wywodzą się z komórek pochodzenia mezenchymalnego (a nie jak w przypadku raków z komórek nabłonka). Stanowią one około 1% wszystkich zachorowań na raka u dorosłych. Zdecydowanie częściej występują zmiany łagodne, takie jak tłuszczaki, włókniaki, naczyniaki, guzkowe zapalenie powięzi. Guz tkanek miękkich może również występować w przestrzeni zaotrzewnowej jamy brzusznej. Przy tego rodzaju umiejscowieniu należy odróżnić je od innych nowotworów takich jak: rak jądra, guzami neuroendokrynnymi, włókniowatością, pierwotnymi nowotworami nerek oraz nadnerczy. Z uwagi na niewielką zapadalność i ogromną różnorodność (ponad 70 typów histopatologicznych) często diagnozowane są z opóźnieniem lub są nieprawidłowo leczone. Niestety nadal średni czas od wykrycia guza do zgłoszenia się do ośrodka referencyjnego wynosi 10-14 miesięcy. Dlatego w przypadku jakichkolwiek wątpliwości warto skonsultować się z chirurgiem onkologiem.

Guz tkanek miękkich o charakterze złośliwym

Guz tkanek miękkich zazwyczaj położony jest nadpowięziowo i ma charakter łagodny. Podejrzane onkologicznie mogą być zmiany umiejscowione podpowięziowo, o wymiarach powyżej 5 cm, szybko powiększające się, a także dające objawy. W 80% guz tkanek miękkich położony zaotrzewnowo to nowotwór złośliwy. Należy jednak pamiętać, że każda niepokojąca zmiana wymaga dalszej diagnostyki prowadzonej przez chirurga onkologa.

Mięsak tkanek miękkich - objawy

Niestety objawy mięsaka pojawiają się zazwyczaj już w zaawansowanym stadium. Właśnie z tego powodu większość pacjentów nawet nie wie, że ma guza. Kiedy mięsak tkanek miękkich zostaje zdiagnozowany, może mieć już formę złośliwą, która zazwyczaj objawia się przerzutami do płuc lub do wątroby.

Nowotwór tkanek miękkich — diagnostyka i leczenie

Najważniejszym badaniem diagnostycznym jest tomografia komputerowa jamy brzusznej oraz rezonans magnetyczny kończyn górnych i dolnych. Dobrym narzędziem przesiewowym jest także ultrasonografia. Jedyną metodą wyleczenia jest wycięcie guza z marginesem zdrowych tkanek. Coraz większą rolę odgrywają też metody skojarzone: chirurgii, radioterapii oraz chemioterapii. Odpowiednia diagnostyka przedoperacyjna często pozwala zaplanować prawidłową strategię leczenia. Działania te mają na celu zapobieganie okaleczającym zabiegom operacyjnym. Nieodpowiednio zaplanowana biopsja będzie skutkować rozsiewem guza w obrębie innych przestrzeni anatomicznych, koniecznością poszerzenia zabiegu operacyjnego o inne struktury, a nawet nieuleczalnością nowotworu. Biopsja jest podstawą diagnostyki. Wycięcie może być zastosowane tylko w przypadku zmian nadpowięziowych o wielkości do 5 cm.

Mięsaki przestrzeni zaotrzewnowej

Mięsaki najczęściej rozwijają się w obrębie kończyn, 15-20% w jamie brzusznej, w przestrzenie zaotrzewnowej. Rokowanie mięsaków przestrzeni zaotrzewnowej jest grosze w porównaniu do innych lokalizacji. Wynikać to może z dużych rozmiarów w momencie diagnozy, naciekania innych narządów oraz bliskości życiowo ważnych organów. Tomografia jamy brzusznej jest podstawowym badaniem pozwalającym na ich wykrycie. Rezonans magnetyczny może być przydatny w ocenie naciekania struktur nerwowych i naczyniowych, ale nie jest on postępowaniem rutynowym. PET nie ma obecnie zastosowania. Mięsaki przestrzenie zaotrzewnowej stanowią jedynie około 1/3 guzów tej okolicy. Dlatego przedoperacyjna biopsja jest tak istotnym elementem diagnostyki. Biopsja cienkoigłowa nie pozwala na prawidłową identyfikację nowotworu i nie powinna być wykonywana. Zaleca się biopsję gruboigłową z pobraniem kilku wycinków. Najczęściej taka biopsja wykonywana jest z dostępu tylnego. Ryzyku rozsiewu wzdłuż kanału biopsyjnego szacuje się na <2%. Tłuszczakomięsak dobrze zróżnicowany cechuje się dużym ryzykiem wznowy miejscowej i znikomym ryzykiem przerzutów odległych. Z kolei w przypadku mięśniakomięsaka gładkokomórkowego ryzyko wznowy miejscowej jest niskie, a bardzo wysokie ryzyko przerzutów odległych!. Wzrost mięsaków jest raczej rozprężający, ale może występować również naciekanie sąsiednich narządów. Odosobnione guz włókniste mają powolny wzrost, ale duże ryzyko przerzutów odległych. Brak jest obecnie dobrych danych odnośnie minimalnego wymaganego zakresu wycięcia.
!!! Guz przestrzenie zaotrzewnowej u mężczyzny z podniesionym poziomem AFP, LDH oraz betaHCG może sugerować przerzuty nowotworu germinalnego.

Guz tkanek miękkich powinien być zatem leczony przez chirurga onkologa. Jeżeli masz jakiekolwiek pytania, możesz udać się osobiście do Prywatnego Centrum Chirurgii mieszczącego się w Krakowie przy ul. Grzegórzeckiej 49. Pracują u nas specjaliści, którzy udzielą Państwu wyczerpujących informacji i doradzą najlepsze rozwiązanie.