Gruczolak wątroby (gruczolak wątrobowokomórkowy)

Co to jest gruczolak wątrobowokomórkowy?

Gruczolak wątrobowokomórkowy to niezłośliwa zmiana występująca rzadko i najczęściej diagnozowana jest u kobiet w wieku rozrodczym. Najczęściej rozwija się w prawidłowej wątrobie. Czynnikami ryzyka są: stosowanie doustnej antykoncepcji (30-40 przypadków wśród kobiet stosujących antykoncepcję oraz 1/mln wśród kobiet nie stosujących antykoncepcji), stosowanie hormonów anabolicznych, otyłość, cukrzyca, dyslipidemie, choroby spichrzeniowe wątroby.

Jakie objawy daje gruczolak wątrobowokomórkowy?

Gruczolak wątrobowokomórkowy zazwyczaj nie daje objawów, rzadko pojawia się ból brzucha związany najczęściej z martwicą, efektem masy (wzrostem guza), samoistnym pęknięciem i krwawieniem z guza do jamy otrzewnowej lub do guza.

Jakie są typy gruczolaka wątrobowokomórkowego?

Typ gruczolaka ustala się na podstawie cech genetyczny i morfologicznych:
- Gruczolak z mutacją HNF-1 alfa (35-50% wszystkich przypadków), wyłącznie kobiety, w przypadku wielkości <5cm ryzyko powikłań jest niskie
- Zapalny gruczolak (40-55% wszystkich przypadków), najczęściej dotyczą kobiet. Typ ten charakteryzuje podwyższone ryzyko powikłań - pęknięcia i/lub krwawienia
- Gruczolak z aktywacją betakateniny (10-15% wszystkich przypadków), głównie dotyczy mężczyzn, często związane ze stosowaniem androgenów. W badaniach obrazowych brak cech charakterystycznych. Typ ten wykazuje największe ryzyko transformacji nowotworowej.

Jak diagnozuje się gruczolaka wątrobowokomórkowego?

Leczenie zależy od objawów, płci, wielkości guza i podtypu.
- W przypadku kobiet, bez objawów, i gruczolaka <5cm wskazana jest obserwacja: kontrolny NMR za 6 miesięcy. W przypadku braku wzrostu kolejny NMR wskazany jest co 12 miesięcy. W przypadku zwiększenia średnicy o 20% lub wielkości >5cm wskazane jest wycięcie.
- W przypadku kobiet zażywających hormony antykoncepcyjne, bez objawów, i gruczolaka >5cm wskazany jest kontrolny NMR po 6-12 miesięcy po odstawieniu hormonów. Jeżeli zmiana nadal ma średnicę >5 cm wskazane jest wycięcie.
- W przypadku kobiet z objawami, gruczolakiem >5cm i nie zażywających hormonów antykoncepcyjnych wskazane jest wycięcie zmiany.
- W przypadku mężczyzn niezależnie od wielkości zawsze wskazane jest wycięcie

Jakie są alternatywne możliwości leczenia gruczolaka wątroby?

Jako alternatywne metody leczenia można wykorzystać przeztętnicza embolizację oraz ablację mikrofalowa. Szczególnie pierwsza technika jest zalecana w przypadku krwawienia z gruczolaka

Jakie są powikłania gruczolaka wątroby?

- Transformacja nowotworowa - ryzyko ocenia się na ok. 5%, szczególnie w przypadku mężczyzn, zmian >5cm, gruczolak z aktywacją betakateniny
- Krwawienie - w przypadku zmian >5cm ryzyko to oceniane jest na 25-64%. Czynnikami ryzyka jest wielkość>5cm, zażywanie hormonów antykoncepcyjnych, egzofityczna forma, typ zapalny