Co to jest rak pęcherzyka żółciowego?

Rak pęcherzyka żółciowego to choroba nowotworowa o charakterze złośliwym występująca rzadko i dotycząca głównie starszych pacjentów – najczęściej kobiet (w Polsce częściej chorują jednak mężczyźni). Najpopularniejszym typem raka pęcherzyka żółciowego jest gruczolakorak. W około 70% przypadków choroby występuje kamica pęcherzyka żółciowego.

Raka pęcherzyka żółciowego często rozpoznaje się przypadkowo, podczas wykonywania procedur medycznych z innych powodów. W związku ze starzejącym się społeczeństwem należy spodziewać się wzrostu zapadalności na ten nowotwór, dlatego tak ważne jest jego wczesne rozpoznanie i specjalistyczna opieka nad pacjentem już od samego początku.

Jakie są przyczyny powstawania raka pęcherzyka żółciowego?

Przyczyny raka pęcherzyka żółciowego nie są dokładnie znane. Wyodrębnia się jednak czynniki ryzyka, których obecność zwiększa szansę wystąpienia tego nowotworu. Zalicza się do nich: starszy wiek, wieloletnią kamicę pęcherzyka żółciowego, przewlekłe zapalenie pęcherzyka, torbiele dróg żółciowych (wada rozwojowa) i pęcherzyk „porcelanowy” (ściany pęcherzyka wysycone solami wapnia).

Jakie są objawy raka pęcherzyka żółciowego?

Rak pęcherzyka żółciowego w początkowych stadiach jest zazwyczaj bezobjawowy, dlatego też w dużej liczbie przypadków jest rozpoznawany dopiero pooperacyjnie podczas badania histopatologicznego usuniętego pęcherzyka z powodu kamicy (kamienie są obecne w ok. 70% przypadków raka pęcherzyka żółciowego). Opóźnienie w diagnostyce spowodowane jest również bagatelizowaniem początkowych, mało charakterystycznych objawów, do których zaliczają się m.in.: ból brzucha (zwłaszcza zlokalizowany w prawym podżebrzu), brak apetytu, gorączka, nudności i wymioty, niezamierzona utrata masy ciała. Żółtaczka i towarzyszący jej świąd pojawia się dopiero później i świadczy o zaawansowanym stadium nowotworu.

Jak rozpoznaje się raka pęcherzyka żółciowego?

Mimo że pęcherzyk żółciowy jest łatwo dostępny w badaniu ultrasonograficznym, to jedynie 15% przypadków raka pęcherzyka żółciowego zostaje wykrytych przedoperacyjnie. Nowotwór ten postępuje szybko i cechuje się wysoką śmiertelnością (średni czas przeżycia przy rozpoznaniu przedoperacyjnym wynosi 4-23 miesiące).

Szansa na przeżycie 5 lat u pacjentów z rozpoznaniem pooperacyjnym jest znacznie wyższa niż u pacjentów, u których nowotwór został rozpoznany przed zabiegiem, co wynika z obecności nowotworu we wcześniejszym stadium zaawansowania. Podstawowym badaniem służącym do rozpoznania raka pęcherzyka żółciowego jest USG jamy brzusznej. Jednak w przypadku jakichkolwiek wątpliwości konieczne jest poszerzenie diagnostyki o tomografię komputerową jamy brzusznej oraz rezonans magnetyczny.

W jaki sposób leczy się raka pęcherzyka żółciowego?

Najczęściej stosowaną metodą leczenia raka pęcherzyka żółciowego jest zabieg operacyjny – zazwyczaj wykonując otwartą cholecystektomię (z otwarciem powłok brzusznych). W przypadku diagnozy na bardzo wczesnym stadium wystarczające jest wycięcie pęcherzyka żółciowego. Niestety dotyczy to jedynie osób, u których rozpoznanie ustalono przypadkowo w wyciętym pęcherzyku żółciowym z innego powodu. W pozostałych przypadkach wykonuje się wycięcie pęcherzyka żółciowego wraz z sąsiadującą częścią wątroby oraz węzłami chłonnymi.

Konieczne może być również poszerzenie zabiegu operacyjnego. Wybrany zakres operacji zależy ściśle od miejsca wystąpienia zmiany i jej stopnia zaawansowania. Czasami można zastosować dodatkowe metody leczenia: chemioterapię i radioterapię. Jednak decyzję o włączeniu dodatkowego leczenia powinna być podjęta przez doświadczonego specjalistę w dziedzinie chirurgii i onkologii oraz oparta o indywidualną sytuację kliniczną pacjenta. Często niestety, ze względu na zaawansowane stadium nowotworu, wykonuje się jedynie zabiegi paliatywne (niedające wyleczenia, a jedynie hamujące szybko postępującą chorobę i łagodzące objawy).

W celu indywidualnego omówienia zagadnień diagnostycznych i leczenia chorób pęcherzyka żółciowego zachęcamy do umówienia się na konsultację. W naszym Centrum znajdziecie Państwo fachową pomoc w wyborze najkorzystniejszej metody leczenia kamicy pęcherzyka żółciowego, polipów pęcherzyka żółciowego, a także raka pęcherzyka żółciowego.

Źródła:

Rapacz K, Kenig J. Wyniki leczenia chirurgicznego raka pęcherzyka żółciowego u osób starszych-przegląd literatury. Przegląd Lek. 2018; May 75: 225-228

Hundal R, Shaffer EA. Gallbladder cancer: epidemiology and outcome. Clin Epidemiol. 2014; 6: 99-109.

Opracował: Prof. UJ dr hab. med. Jakub Kenig