Logo

Leczenie raka trzustki

Co to jest rak trzustki?

Rak trzustki jest względnie rzadkim nowotworem (ok. 13 przypadków/100 tyś/rok), ale cechuje się najgorszym rokowaniem spośród wszystkich nowotworów litych. Mediana wieku w momencie zachorowania wynosi 70 lat. Częściej występuje u mężczyzn (15/100 tyś/rok) niż u kobiet 12/100 tyś/rok. 95% wszystkich nowotworów złośliwych trzustki wywodzi się z układu zewnątrzwydzielniczego, z czego większość stanowią gruczolakoraki.


Co jest przyczyną tak dużej śmiertelności w przypadku raka trzustki?

  • - Po pierwsze trzustka położona jest zaotrzewnowo co znacznie utrudnia wczesne wykrycie. Bliskość ważnych naczyń powoduje, że tylko ok. 20% guzów może zostać wycięte chirurgicznie, co jest obecnie jedyną możliwością wyleczenia

  • - Rak trzustki jest agresywnym nowotworem. Ponad 50% wykrytych raków jest w stadium rozsiewu, a przerzuty pojawiają się w ciągu 4 lat od operacji

  • - U 80% pacjentów stwierdza się wyniszczenie, co powoduje gorszą tolerancję leczenia

  • - Nowotwór cechuje oporność na wiele rodzajów terapii


Jakie jest ryzyko rozwoju raka trzustki?

80% raków trzustki jest sporadyczne (rozwija się u pacjentów bez wywiadu rodzinnego, genetycznych czynników), 20% powstaje ma wywiad rodzinny, przewlekłe zapalenie trzustki, inne


Zespoły zwiększające ryzyko raka trzustki

  • - rodzinny nietypowy zespół czerniaka (13-39 x większe)

  • - dziedziczny rak sutka i jajnika

  • - zespół Fanconiego

  • - rodzinna polipowatość gruczolakowatość

  • - zespół Lyncha

  • - zespół Petutsa i Jeghersa

  • - zespół Li i Fraumaniego

  • - zespół ataksja i teleangiektazja

    • Ponadto, ui 10% osób z rakiem trzustki identyfikuje się mutację w genach predysponujących do raka. 5-10% raków trzustki rozwija się na tle zmian torbielowatych; najczęściej IPMN i MCN. U 17 pacjentów na 100 tyś przypadkowo rozpoznanych torbieli w MR rozwinie się rak


    Czynniki ryzyka raka trzustki

    • - palenie tytoniu (OR 1,7-2,6)

    • - otyłość (OR 1,1-1,5)

    • - cukrzyca (OR 1,5-2)

    • - rak trzustki w rodzinie (OR 1,7-2,3)

    • - przewlekłe zapalenie trzustki (OR 13,3); u 5% osób z PZT trwającym 20 lat rozwinie się rak trzustki


    Rozpoznanie w wczesnym stadium raka trzustki.

    70% przeżywa 5 lat w stadium Ia (guz ograniczony do trzustki <1cm). Wycięcie raka in situ (śródnabłonkowa neoplazja trzustkowa 3 - PanIN-3) umożliwia wyleczenie.


    Jakie są objawy raka trzustki?

    • - zmęczenie 86%

    • - utrata masy ciała 85%

    • - jadłowstręt 83%

    • - żółtaczka 56%

    • - ból brzucha 79%

    • - biegunka 33%

    • - świąd skóry 32%


    Szczególnie istotne ma pojawianie się tych objawów u pacjenta ze świeżo rozpoznaną cukrzycą, przewlekłym zapaleniem trzustki, dodatnim wywiadem rodzinnym.


    Jak zdiagnozować raka trzustki?

    Badania biochemiczne mają obecnie małe zastosowanie. Marker nowotworowy Ca19-9 nie jest produkowany przez 5-10% osób z rakiem trzustki. Z kolei bardzo wysoki poziom Ca19-9 może wskazywać na nieresekcyjność guza. Brak normalizacji po zabiegu wskazuje na niewykryte wcześniej przerzuty. Inne markery, które mogą być podwyższone to Ca125 i CEA


    Badania obrazowe stanowią złoty standard wykrywania raka trzustki.
    Tomografia komputerowa oraz rezonans magnetyczny mają podobną czułość w wykrywaniu raka trzustki KT (76-96%) i MR (83-94%) oraz ocenie resekcyjności. Dlatego rezonans magnetyczny jest badaniem drugiej linii w przypadku przeciwwskazań do tomografii komputerowej (np. poważna alergia na jodowe środki kontrastowe). Typowy obraz raka trzustki to guz hypodensyjny w tomografii komputerowej. Badanie PET-TK jest wskazane jedynie w przypadku gdy podejrzewamy przerzuty odległe, niewidoczne w innych badaniach obrazowych. Endoskopowe USG jest badaniem lepszym w przypadku małych guzów, trudnych do oceny w KT/MR.


    Kiedy należy rozważyć zabieg operacyjny u pacjent leczonego chemioterapią przedoperacyjną?

    Resekcję trzustki należy rozważyć gdy w trakcie leczenia neoadjuvantowego przez 4-6 miesięcy nie ma progresji choroby, marker nowotworowy Ca19-9 jest stabilny lub obserwuje się jego spadek, a pacjent jest w dobrym stanie ECOG<=1.

    

    Dlatego tak ważne jest aby na swojej drodze spotkać kompetentnego Specjalistę, który zaplanuje dla Państwa szybką i trafną diagnostykę, a następnie dobierze najlepsze leczenie. W celu indywidualnego omówienia zagadnień diagnostycznych i leczenia chorób zachęcamy do umówienia się na konsultację z Prof. Jakubem Kenig